- άλη
- (Αλή Ιμπν Αμπού Ταλίμπ, Μέκκα περ. 598 – Κούφα 661 μ.Χ.). Πρώτος μαθητής, εξάδελφος και γαμπρός του Μωάμεθ. Υπήρξε ο τέταρτος από τους κατευθείαν διαδόχους του προφήτη που άσκησαν την εκτελεστική εξουσία στη μουσουλμανική κοινότητα. Οι προηγούμενοι τρεις ήταν ο Αμπού Μπακρ (632-634), ο Ομάρ (634-644) και ο Οθμάν ή Οσμάν (644-656). Την εκλογή του (656) αμφισβήτησε όμως η χήρα του Μωάμεθ, Αϊσά, και έτσι ο Α. επέβαλε την εξουσία του με τα όπλα. Μετά την αποκαλούμενη μάχη της καμήλας, συνέχισε τον αγώνα εναντίον του εμίρη της Δαμασκού, ο οποίος ανακηρύχθηκε τελικά χαλίφης, ενώ ο Α. δολοφονήθηκε (661) μέσα στο τζαμί της Κούφα. Από τότε, οι μουσουλμάνοι χωρίστηκαν σε δύο μερίδες: Σουνίτες και Σιίτες. Με το πέρασμα του χρόνου οι σιίτες περιέβαλαν με θρύλο την ιστορική μορφή του Α. και τον ανακήρυξαν όχι μόνο νόμιμο και αλάνθαστο αρχηγό της κοινότητας των πιστών –τίτλος που μεταβιβάστηκε στους απογόνους του– αλλά και άγιο, εκφραστή της καθολικής ψυχής και ημίθεο. Έτσι τιμάται μέχρι και σήμερα.
* * *ἄλη, η (Α)1. το να περιπλανιέται κανείς χωρίς εστία ή ελπίδα ανάπαυσης, περιπλάνηση2. περιπλάνηση τού πνεύματος, σύγχυση, παραφροσύνη3. (για το αίμα) πυρετική κατάσταση4. αιτία περιπλάνησης.[ΕΤΥΜΟΛ. < ἀλῶμαι (-άομαι) «περιπλανώμαι».ΠΑΡ. αρχ. Ἀλήιον πεδίον].
Dictionary of Greek. 2013.